Hasta Öyküsü Almak
Hasta Öyküsünde Genel Prosedürler
Hastaya Yaklaşım;
- Güven verici ve birazda arkadaşça olunarak Hasta rahatlatılır.
- Hasta “Günaydın, ...bey / hanım" diyerek karşılanır,
- Hastanın eli sıkılır veya (eğer hastaysa) eline dokunulur,
- İsim, görev ve hastaya yardımcı olacağınız söylenir,
- Hastanın rahat olduğundan emin olunur,
- Hastaya, ona ne olduğunu bulmak için sorular sormak istendiği anlatılır,
- Hasta, ne kadar zamanının alınacağı ve beklentiler konusunda bilgilendirilir.
Hastayı Değerlendirme Sırası
1- Öykü
2- Fizik Muayene
3- Problem Listesi
4- Ayırıcı Tanı
5- Değerlendirme
6- Tanıyı Doğrulama
7- Tedavi
Hasta Öyküsünün Önemi
Hasta Öyküsü; Ne olduğunu, hastanın kişiliğini, hastalığın hastayı ve ailesini nasıl etkilediğini, başka spesifik endişe olup olmadığını, fiziksel ve sosyal çevre bilgilerini verir, hemşire doktor hasta ilişkisini sağlamlaştırır, genellikle tanıyı koydurur.
Başlıca Semptom Veya Semptomlan Saptama
- Problem olan nedir? Sizi doktora getiren nedir? gibi sorular sorulmalıdır.
- Yolunda gitmeyen ne? Doktora niye geldiniz? gibi sorulardan kaçınılmalıdır.
- Hastanın öyküsünü kendi kelimeleriyle anlatmasına mümkün olduğunca izin verilmelidir.
- Hastanın söyledikleri düzenli şekilde not edilmelidir.
- Öykü alma öğrenilirken ilk 2 dakikada çok fazla soru sorma eğiliminde olunabilinir. İlk soru sorulduktan sonra hastanın sözü kesilmeden cevaplaması için 2 dakika vermelidir. Eğer öykü tamamen net değilse veya eğer öykü, tanı için önemi olan bir bilgi vermiyorsa endişelenilmemelidir. Eğer çok erken hastanın sözü kesilirse, önemli bir semptom veya anksiyetenin gözden kaçmasına neden olunabilir.
- Hasta için önemli olanın ne olduğu öğrenilmelidir.
- Farklı hastalar, farklı şekillerde öykü verebilirler. Bazı hastaları konuşmaları için teşvik etmek gerekirken bazı hastalara da spesifik sorular sormak veya dağınık öykülerini toparlamak için araya girmek gerekebilir. Eğer araya girmek gerekirse bu açık ve kararlı bir şekilde yapılmalıdır.
- Eğer mümkünse, hastanın konuşmasını yönlendirmek sorgulamaktan daha iyidir. Hastanın düşüncesi anlamaya çalışılmalıdır.
- Genellikle ana semptomu tamamen anlamayı sağlamak için daha ayrıntılı sorular sorularak olaylar zincirinin ortaya çıkarılması gerekecektir.
- Hastanın temel yakınmasının tam bir tarifi alınmalıdır.
- Semptom ve olaylar dizini sorgulanmalıdır.
- Yönlendirici sorular sorulmamalıdır. Öykü almadaki temel amaç hastanın yakınmasını kendi görüşüne göre anlamaktır. Hastanın öyküsüne müdahale edilmemesi önemlidir.
- Hastanın ruhsal durumuna ve sözsüz cevaplarına karşı duyarlı olunmalıdır. Örneğin duygusal konuların açığa vurulmasında tereddüt olabilir.
- Aşın sempatik olmadan anlayışlı, açık ve gerçekçi olunmalıdır. Nadiren şaşırma veya kınama gösterilmelidir.
- Semptomlar netleştirilmeli ve bir problem listesi yapılmalıdır.
- Hasta semptom veya semptomlarını tanımlama bitirildiğinde, semptomlar kısaca özetlenmeli ve başka bir yakınmanın olup olmadığı sorulmalıdır.
Hasta Öyküsü Almanın Normal Sırası
- Temel yakınmanın cinsi, örneğin göğüs ağrısı, kötü ev koşullan
- Mevcut yakınmanın öyküsü
- Mevcut hastalıkla ilgili detaylar
- Diğer semptomların sorgulanması
- ÖZ geçmiş
- Soy geçmiş
- Kişisel ve sosyal geçmiş
Eğer ilk incelemelere göre bölümlerden birinde alışılmışın dışında önemli ayrıntılar varsa (Örneğin daha önce geçirilmiş bir hastalık veya operasyon! Bu konuyla ilgili incelemeler, öykünün seyir sırasına göre daha öne alına¬bilir (Örneğin; temel yakınma saptandıktan sonra öz geçmiş sorgulanabilir).
Mevcut Hastalığın Öyküsü
- Hasta öyküsünü yazmaya, hastanın yakınması basit cümlelerle özetlenerek başlanılmalı.
- Sorular Sorularak hastalığın kronolojik seyri belirlenmelidir.
- Hastanın en son ne zaman tam olarak kendini iyi hissettiği belirtilerek başlanılmalıdır.
- Semptomlar başlangıçtan itibaren kronolojik olarak sıralanmalıdır. Hem hastalığın başlangıç zamanı hem de daha önceki doktora gelme zamanı arasında geçen süre kaydedilmelidir. Semptomlar haftanın günleriyle tariflenmemelidir çünkü bunlar bir süre son¬ra anlamsızlaşır.
- Sorular sorularak tüm semptomlarla ilgili detaylı bilgi edinilmelidir.
- Tüm semptomlarla ilgili aşağıdaki detaylar öğrenilmiş olmalıdır;
-) Süre
-) Başlangıç-Ani veya yavaş
-) Başlangıçtan sonrası; (sürekli veya periyodik, sıklığı, iyileşme veya kötüleşmeleri, arttıran veya azaltan faktörler, ilişkili diğer semptomlar.
Eğer semptom ağrıysa aşağıdakiler de tanımlanmalıdır;
- Yeri
- Yayılımı
- Karakteri,
- Şiddeti,
Hastanın öyküsünü tanımlanırken teknik terimlerden kaçınılmalıdır.
İlave Hasta Öyküsü
Hastanın güvenli veya yeterli anamnez veremediği durumlarda gerekli bilgi arkadaşlarından veya akrabalarından alınmalıdır. Ani olaylarda görgü tanıklarından alınan anamnez de faydalı olabilir.
Bu nedenle akrabalarla veya şahitlerle de görüşmeye hazırlıklı olunmalıdır. Bu durum özellikle merkezi sinir sistemi hastalığı olanlar için önemlidir. Tarih ve anamnezin kimden alındığı da notlara eklenmelidir.
Gerekli olduğu zaman tercüman bulunmalıdır. Eğer gerekliyse aile hekiminin mektubu kullanılmalı veya aile hekimi ile temasa geçilmelidir.