Fibromiyalji Hastalığı
Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji; hassas, mükemmeliyetçi kişilerin hastalığıdır. Özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu ile kendini belli eden kronik bir kas iskelet sistemi hastalığıdır.
Fibromiyalji Kimlerde Görülür?
Her yaşta ve her iki cinste görülebilmekle birlikte en sık 30-60 yaş arasında ve daha çok sosyo-ekonomik acıdan üstün düzeyde yaşayan ve stresli bir yaşam temposu olan kadınlarda görülür.
Bu nedenle biz FM'si olan kadınlar için "SÜPER KADIN" benzetmesi yaparız. Bu hastaların çevresindeki insanlardan birçok beklentisi vardır.
Her şey zamanında ve doğru düzgün yapılmalıdır. Bu kişiler bir o kadar da vericidir. Yakın çevresi de onlardan daimi olarak bazı beklentiler içersindedir.
Fibromiyalji Hastalığının Belirtileri
Üç ayı aşkın süre devam eden ve yaygın vücut ağrısı vardır. Ağrı ana belirtidir. Kaslarda ve eklemlerde hissedilen bu ağrı, vücudun farklı yerlerinde dolaşma eğilimi gösterse de en sık boyun, bel, kollar, göğüs, kalça ve bacaklarda hissedilir.
- Özellikle kötü uyku, soğuk ve nemli havalar ve psikolojik stresle, mekanik yüklenmelerle artabilir.
- Uyku bozuklukları çok sık görülür.
- Sabahları tutukluk ve ilerleyen saatlerinde yorgunluk, gerilim veya migren tipi baş ağrısı, başta sersemlik hissi olabilir.
- Konsantrasyon güçlüğü.
- El, kol, ayak, bacak veya yüzde hissizlik, karıncalanma hissedilebilir.
- Karın ağrısı, şişlik, kabızlık gibi mide-bağırsak şikâyetleri olabilir.
- İdrara sık çıkma gibi şikâyetler tek tek görülebileceği gibi hepsi bir arada da olabilir.
- Belirtiler kişiden kişiye farklıdır. Ancak kas ve eklem ağrıları, uyku bozukluğu ve yorgunluk en sık görülen şikâyetlerdir.
Fibromiyalji de Hassas Noktaların Mevcudiyeti
Hassas nokta; üzerine yaklaşık 4kg’lık basınç uygulandığında hastanın ağrıdan yakındığı anatomik bölgedir.
Bu bölgeler başlıca şunlardır;
- Başın arka kafa bölgesinde
- Boyunun ön ve alt bölgesinde
- Sırttaki trapez kasın ortasında
- Kürek kemiği çıkıntısında
- 2. kaburganın öne uzantısında
- Dirsek dış yanında
- Uyluk üstü ve dış yanında
- Kalçanın üst, dış yanında
- Dizlerin iç yan kısmında
Fibromiyalji Hastalığının Seyri
Fibromiyalji’li hastalığın ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmiyor. Hastaların çoğunda uzun süreli yanlış postür(duruş) veya hastalık nedeniyle ya da tekrarlayan yaralanmalar sonucunda ağrı yansıyabilir.
Aşırı Stres, düşme, çarpma, özellikle trafik kazası gibi travmaların merkezi sinir sistemine etki ederek FM’ e yol açtığını ileri sürmektedirler.
Fibromiyalji Hastalığının Tanısı
Fibromiyaljide, laboratuar, röntgen gibi herhangi bir kesin tanı yöntemi yoktur. Ancak 3 aydan daha uzun süren, vücutta yaygın ağrı ve 18 hassas noktadan en az 11’ de üzerine bastırmakla aşırı hassasiyetin meydana gelişi FM tanısının en önemli nedenidir ve çeşitli Fibiromiyaljik Skalalar hasta üzerinde uygulanarak konulur.
Fibromiyalji Tedavisi
Kesin bir tedavi yöntemi yoktur ancak tedavide 4 amacımız vardır;
1. Ağrıyı azaltmak ve uykuyu düzenlemek için ilaç tedavisi
2. Kas germe ve kardiovasküler uyumu artırma egzersizleri
3. Kas spazmını azaltmaya yönelik gevşeme egzersizleri
4. Hastalığı anlamaya ve baş etmeye yardımcı eğitim programları yararlı olmaktadır.
Fibromiyalji de Medikal Tedavi
İlaç tedavisi içinde antidepresanlar en sık kullanılanlarıdır
Fibromiyalji de Fizik Tedavi
- Masaj: kasları gevşetmek amacıyla yapılır
- Sıcak, soğuk uygulamalar,
- Ultrason
- Elektrik stimulasyonu
- Manyetik alan tedavileri; kas spazmını azaltır
- Tens tedavisi ile ağrı azaltılır.
- Egzersiz Tedavisi
Fibromiyalji Hastalığının Tekrarlama Riski
Fibromiyalji hastaları genellikle uygulanan fiziksel ve psikolojik medikal tedavi sonucu hayat alışkanlıklarını ve yaşam kalitelerini değiştirebilirse tedavinin etkilerini görüp hastalıktan kurtulabilirler.
Ancak hiçbir hasta bunu başaramadığı için belirli aralıklarla uzman bir Fizyoterapist tarafından tedaviye alınıp hayatlarının bazı dönemlerinde ağrı bazı, dönemlerinde ağrısız bir yaşam sürme alışkanlıklarını kabullenmişlerdir.
Fibromiyalji de Önlemler
En temel önemler şunlardır;
- Stressiz bir yaşam.
- Egzersiz ve spor alışkanlığının olması, en az haftada 4 gün spor yapması.
- Bol bol tatil yapmak
- Cinsel hayatının düzenli ve dengeli olması
- Dengeli ve düzenli beslenme
Hürkan AKKUZU
Uzman Fizyoterapist